रविवार, १२ जानेवारी, २०१४

दृष्टीकोन


नव्या वर्षाची सुरुवात तशी जर घाई-गडबडीतच झाली . कामांची गर्दी , नवे कोर्सेस , ताप देणारे time-table  आणि सकाळी ८ वाजताची ( म्हणजे खरंतर पहाट ती ! ) lectures यामुळे खूपच धावपळ चालू होती .

त्यातच अनेक गोष्टी घडल्या अन मला "दृष्टीकोन" ह्या शब्दाची पुन्हा नव्याने ओळख झाली . निमित्त झालं ते म्हणजे नोबेल पारितोषिक विजेते प्रा . वेंकी रामकृष्णन ह्यांच्याशी संवाद आणि "Theoretical and Mathematical Ecology " हा कोर्स !!

३ जानेवारीला आमच्या UG department ने प्रा. रामकृष्णन ह्यांच्यासोबत एक संवाद सत्र आयोजित केले होते . त्यांचे आजपर्यंतचे करिअर म्हणजे एक आश्चर्यच आहे कारण त्यांनी त्यांच्या महाविद्यालयीन जीवनात भौतिकशास्त्राचा अभ्यास केला . पुढे जाऊन त्यातच PhD मिळवली अन नंतर सैद्धांतिक भौतिकशास्त्राऐवजी जीवशास्त्रात संशोधन करण्यासाठी पुनश्च Grad school मध्ये जाऊन २ वर्ष त्याचा मुळापासून अभ्यास केला . Ribosomes वर पुढे अनेक वर्ष संशोधन केले अन नोबेल पारितोषिक मात्र रसायनशास्त्राचे मिळाले !
खऱ्या अर्थाने interdisciplinary आहे हे सारे !

ह्या चर्चासत्रात आम्ही ह्या संदर्भात अन इतरही अनेक प्रश्न विचारले तेव्हा माझं लक्ष्य त्यांच्या विधानाने वेधून घेतलं ते म्हणजे
" Physicists work with simple models and when you start doing something in Biology you need to change your perspective of a physicicst to tackle biological models and complex systems !! "

खरंतर तोपर्यंत मी perspective अर्थातच "दृष्टिकोनाचा" अशा अर्थाने ,गंभीरपणे विचारच केला नव्हता.
आणखी एक निमित्त म्हणजे Ecology चा कोर्स !
हा कोर्स वेगवेगळे विषय major असलेली मंडळी करत आहेत . काहीजण PhD students आहेत तर बाकीचे आम्ही UG ! त्यातही गणित , biology आणि फिजिक्स अश्या तीन शाखांचं प्रतिनिधित्व आहे .
सुरुवातीला एक मॉडेल घेऊन मग ते सोपे करत गेलो आणि त्याचे गणितीय समीकरण मांडले. अन् त्या समीकरणाचे विविध पैलू आम्ही गेल्या दोन दिवसांत अभ्यासले.
समीकरण तसं साधं आणि सोपं

 मी ह्या समीकरणाचा एक quadratic equation म्हणूनच विचार करत होते . पण मग जेव्हा काहीजणांनी ह्या समीकरणाचा ecological अर्थ significance ह्या संदर्भात चर्चा सुरु केली तेव्हा लक्षात आले , एकाच गोष्टीचा आपण अनेक दृष्टीकोनातून विचार करू शकतो.
 हे निव्वळ गणिती समीकरण नाही तर एखाद्या प्रदेशात population नेमकं कसं बदलतं अन् ते कोणकोणत्या घटकांवर अवलंबून असतं अशी सारी नैसर्गिक माहिती ते देत आहे !
जर मी त्या सामिकारानाकडे वेगळ्या दृष्टीकोनातून कधी पाहिलंच नसतं तर मला हे सौंदर्य कधी समजलंच नसतं .

यापुढे समोर येणाऱ्या विविध गोष्टींचा अनेक अंगांनी विचार अन् एखादी वरवर साधी सोपी दिसणारी गोष्टं , अनेक दृष्टीकोनातून सविस्तर समजून घ्यायला हवी .



 अशीच एक गंमत :

Lord Buddha told  "Be in the world but don’t be part of it !! "
Limit points told the same thing to mathematicians
So,
Now we have a claim : "The sequence of limit points converge to Buddha !! "
:D :D
Its meaningful and can be either true or false so It is a statement !!!
What a logic !!
Is Lord Buddha's sayings a map from Mathematics to life ?
Mathematics is awesome !!
I love maths !
( Source : Math lecture and our comments )




टीप :


२ टिप्पण्या: